هنر قلم زنی

هنرقلم زنی:

قلم زنی عبارت است از تزیین و کندن نقوش بر روی اشیای فلزی یکی از هنرهای اصیل و زیبای ایرانیان می باشد  که جایگاه والا و ارزشمندی در فرهنگ و سنت مردم ایران دارد واز دوام بیشتری نسبت به سایر اشیا برخوردار است و نقش مایه های آن در طول تاریخ با توجه به اقوام مختلف تغییر کرده است.که از زمان مادها از منطقه مارلیک شروع شده است.بیشترین کاربرد این هنر درجهت ظروف مصرفی و قابها ی تزیینی می باشد،در کل میتوان گفت هنر ایرانی هم جنبه ی تزیین دارد و هم جنبه ی کاربردی دارد.البته از زمان مادها آثار اندکی برجای مانده ولی اوج این هنر به زمان هخامنشیان باز میگردد،ولی به دلیل حمله ی اسکندر به تخت جمشید بساری از آثار موجود در این دوره نابود شدند و به دستور اسکندر ذوب شده و به سکه تبدیل شدند، هینطور شروع هنر ترصیع از این دوره می باشد و اوج هنر ترصیع در زمان اشکانیان است.مس،طلا،نقره،برنج از جمله فلزات مورد استفاده در هنر قلمزنی است.ولی ساخت اشیای فلزی به روش سرد را دواتگری میگویند.نقره کوبی بر روی فلزات هم از دوران صفوی مرسوم شد از جمله آثار:کاسه و بشقاب و تنگها می باشند.وهمینطور استفاده از نقوش اسلیمی و تذهیب با خط ثلث و نستعلیق از همین دوره مرسوم شد.

ترصیع(مرصع کاری):ترصیع به معنای تزیینات ظروف فلزی می باشد،(کار گذاشتن اشیای قیمتی بر روی ظروف فلزی).شروع هنر ترصیع از زمان هخامنشیان می باشد ولی اوج این هنر به زمان اشکانی باز میگردد.

میناکاری:به معنای هنر نقاشی بر روی فلزات است.

ملیله سازی:به معنای تزیینات ظروف فلزی است و همیشه از جنس نقره می ب

وسایل موردنیاز:

چکش،قیچی،ظرف قیر،هسوم(وسیله ایی برای هم زدن قیر)،انبر،ماسک،گچ،قلم در سایزهای مختلف،میزکار،سباده،سوهان،پرگارفلزی،

دوده:برای بیشتر شدن طرح و جلای ظرف

قیر:برای کم کردن صدای ضربه های قلمو می باشد.

نفت:برای پاک کردن قیر موردنظر از روی ظرف پس از اتمام کار است.

پس از تمیز کردن قیر از روی ظرف مرحله کارگذاشتن سنگ بر روی ظروف و سپس مرحله ی تمیزکاری می باشد.

انواع قلم زنی:

۱)کوبشی:(پرس و خم کاری)و(ورقه کاری)و(دواتگری)

۲)ریخته گری:(قالبی)

۳)ساز و بست:(ملیه سازی)و(قفل سازی)و(ابزار و یراق)

انواع تزیینات قلمزنی:

۱)عکسی

۲)زمینه پر

۳)منبت

۴)برجسته

۵)مشبک

۶)قلمگیری

مراکز هنر قلم زنی:شیراز،اصفهان،تبریز